1. Saldırılar başladığından beri insanlar nasıl dinleniyorlar?
‘Gözlemlediğim kadarıyla çoğu insan evlerinde aileleriyle birlikte. İnsanlar tetikteler. Sadece savaşın gidişatıyla alakalı değil Rus saldırılarının daha yoğun olduğu bölgelerdeki akrabaları ve tanıdıkları için de endişeliler. Lviv’deki restoran ve barlar faaliyet göstermiyor. Akşam 10 ve sabah saat 6 arasında sokağa çıkma yasağı var. Ayrıca hükümet, vatandaşların dikkatleri dağılmasın diye alkol satışlarını yasakladı.’
2. Sahadaki askerlerin moral durumları nasıl?
‘Oldukça yüksek.’
3. Vatandaşların moral durumları ne durumda?
‘Lviv’deki insanlar güvenlikleri konusunda endişeliler. Ayrıca öfkeli ve meydan okuyan bir tavırları var. Rus saldırılarıyla alakalı bir soru sorduğumda bir kadın ‘Onları affetmeyeceğiz. Sonuna kadar savaşacağız. Sonuna kadar.’ demişti.’
4. Bilinçsiz bireysel silahlanmanın artması Ukrayna halkı arasında bir tehdit oluşturuyor. Bu durumla alakalı bir şeye rastladınız mı veya silahlanma yasası hala yürürlükte mi?
‘Silahlar bilinçsizce insanlara dağıtılmıyor. Lviv’de bir silah dükkanındaydım ve av tüfeği almaya çalışan bir adamla konuştum. Polis, silah alım sürecinin süreyi düşürmüş. Artık haftalar sürmüyor, birkaç günde halloluyor. Ama hala bir süreç mevcut. Bu sürece silah ruhsatı için başvuru yapan kişinin akli ve fiziksel sağlığını belgeleyen doktor raporları da dahil. Anlayacağınız savaş halindeki Ukrayna’nın gevşetilmiş kuralları Amerika’nın normal kurallarından daha sıkı.’
5. Sivillerin bu kuşatmayı atlatacak kadar yeteri kadar yemeği ve suyu var mı?
‘Olduğunu düşünüyorum. Ukrayna birçok kaynağı olan büyük ve modern bir ülke. Ayrıca ilham verici bir başkanları var, Volodimir Zelenski. Ona oy vermeyen insanlar bile Rus saldırıları başladığından beri takındığı tavrı takdir ediyor.’
6. Vatandaşların internet erişimi ne durumda? İnternete girip dünyada olup bitenleri takip edebiliyorlar mı?
‘İnternet erişimi iyi durumda. Bazen biraz yavaş ama o da normal. İnternete girip Ukrayna hakkında ne söylenmiş bakabiliyorlar. Konuştuğum her Ukraynalı tüm dünyanın onların yanında olduğunu bildiğini söylüyor. Bu da onlar için büyük bir moral kaynağı.’
7. 18-60 yaş arasındaki erkekler dışında Ukrayna’da ne kadar insan kaldı?
‘İnternette yayılan görüntüler tüm Ukraynalıların şehri terk ettiği algısını yaratmış olabilir. Ama durum öyle değil. Ukraynalıların büyük bir çoğunluğu ülkelerini terk etmedi.’
8. Sınırlardaki durum hakkında bilgi verebilir misin? Ülkeyi terk etmek isteyen insanlar arasında ayrımcılık yapılıyor mu?
‘Ukrayna’da Afrika ülkelerinden buraya çalışmak için gelen erkeklerin sayısı oldukça fazla. Polonya sınırında bir ayrıcılığa maruz kalıyorlar mı diye sorabilirsiniz. Ukrayna şu anda sınırlarda önceliği kadın ve çocuklara veriyor. Sınırlardaki işçi sınıfı erkeklerin sayısı daha fazla ama öncelik kadın ve çocuklarda. Eğer ki Nijeryalı bir anne ve çocuk sınırı geçmek istiyorsa, Ukrayna yetkililerin ayrımcılık yapmadan onlara da öncelik tanıyacağına şüphem yok.’
9. Rus saldırılarına karşı Ukrayna’nın savunmasının güçlendiği veya zayıfladığı yönünde bir bilgiye sahip misiniz?
‘Şu anda bunu söylemek oldukça güç. İstila Rusya’nın beklediğinde daha zorlu geçiyor gibi. Ancak bazı askeri analistler de iyimserliğe kapılınmaması konusunda uyarıyor. Rusya’nın elinde daha fazla ateş gücü var.’
10. Orada iyi misiniz?
‘Ben Ukrayna’nın batı tarafında kalan bir şehir olan Lviv’deyim. Burası henüz bombalanmadı. Rus saldırıları ülkenin doğu tarafında daha yoğun. Ama Lviv’deki insanlar da kendilerini en kötü senaryoya hazırlıyorlar. Bugün, silah dükkanı sırasında bekleyen ve ailesini korumak için tüfek almak isteyen bir adamla röportaj yaptım. Hava saldırısı sirenleri düzenli olarak çalıyor. Polis ve askerler teyakkuzda. Gerekli olmayan bütün dükkanlar kapalı.’
11. Rusya’nın kayıplarını duyuyoruz ancak Ukrayna’nın kayıpları hakkında bir fikrimiz yok. Ne kadar hasar var?
‘Her iki taraf için de kayıp sayılarını tam olarak vermek oldukça zor. Ordu da bunun yayılmasını istemiyor. Ukrayna, Kharhiv’e yapılan roket saldırısında birçok insanı kaybetti. Ben Lviv’de insanı yardım merkezinde çalışırken roket saldırı haberleri filtrelendi.’
12. Ukraynalılar terk edilmiş Rus ekipmanlarıyla ne yapıyor? Kendileri için kullanabiliyorlar mı yoksa imha mı ediyorlar?
‘Üzgünüm ama bu sorunun cevabını bilmiyorum.’
13. İlk günlere nazaran şu anda savaş hakkında daha az paylaşım yapılıyor. Vatandaşlar bu paylaşımları görüyorlar mı? Tüm dünyanın Ukrayna’yı desteklediğinin farkındalar mı?
‘Konuştuğum tüm Ukraynalılar dünyanın onların yanında olduğunun farkındalar, özellikle Lviv’de. Bir gazetede ‘Avrupa’nın kalbi, Ukrayna’nın ruhu’ şeklinde başlık atılmıştı. Rusya’nın saldırılarının bir amacı da Ukrayna’yı tekrardan kendi etkisi altına almaktı. Ancak saldırılar Ukrayna’yı Avrupa’ya daha çok yakınlaştırdı. Bundan bir hafta önce kimse Ukrayna’dan bahsetmezken şu an tüm dünya Ukrayna’yı konuşuyor.’
14. Bu çatışma sizce ne zaman biter?
‘Bu soruya cevap veremem. Yeni başladı sayılır. Konuştuğum hiçbir Ukraynalı bunun kısa süre içerisinde biteceğini düşünmüyor.’
15. Rus orduları neden hazırlıksız ve organize olamamış gibi gözüküyor? Yoksa bu sadece bizim düşüncemiz mi?
‘Rusya’nın Ukrayna’dan böylesi bir savunma beklemediği aşikar. Ruslar şu an oldukça cesur ve motivasyonu yerinde bir rakiple karşı karşıyalar.’
16. İnsan hakları ihlallerine tanık oldun mu?
‘Ukrayna’da mı? Hayır tanık olmadım.’
17. 5700 Rus askeri birliğinin öldüğü söyleniyor? Doğru mu?
‘Şu an bunu doğrulayacak bilgim yok.’
18. Marketlerin durumu nasıl? Marketlerde yeterli erzak var mı?
‘Ben Lviv’deyim, burada marketlerde bir sıkıntı yok. Başkent Kiev’de durum daha farklı olabilir.’
Bu içerikler de ilginizi çekebilir;
“Bugün Cehennemin Dördüncü Günü”: Savaştan Kurtulmaya Çalışan Ukraynalı Çiftin Yaşadıkları
Perşembe gününe kadar 35 yaşındaki Svitlana Prok… 366 28 Şubat, 16:03
Dünyayı Korkutan Soru: Rusya ve Ukrayna Arasındaki Savaşta Nükleer Silahlar Kullanılabilir mi?
Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilimde, Putin’in … 138 2 Mart, 11:30