“`html
Dünya genelindeki ekonomik belirsizlikler sürerken, Amerika Birleşik Devletleri’nin korumacılık odaklı ticaret politikaları, küresel ekonomideki sorunlara dair endişelerin devam etmesine neden oluyor.
ABD ile Çin arasında varılan geçici tarife anlaşması, bir süre için risk algısını hafifletmişti. Ancak, tarifelerin, önceki oranlara göre daha düşük olmalarına rağmen devam edecek olması, uluslararası ticaretin etkilenebileceğine dair kaygıları artırarak büyüme ve enflasyon üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği düşüncesini doğuruyor.
Bunun yanı sıra, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekonomi ve ticaret politikalarının yansımaları değerlendirilirken, ülkenin kredi notunun indirilmesi, vergi yasasının bütçe açıklarını artırma potansiyeli ve tarifelerin enflasyon baskılarını yeniden artırabileceği konuları fiyatlamalarda belirleyici unsurlar olmaya devam ediyor.
Belirsizlikler artarken tahvil piyasaları satış ağırlıklı bir seyre yönelirken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizleri %4,51’in üzerine çıktı.
Uzmanlar, tahvil piyasalarındaki bu dalgalanmanın yatırımcıların geleceğe dair belirsizlik hissiyatından kaynaklandığını belirtiyor ve ABD ekonomisindeki bu tür değişimlerin portföy hareketlerini yakından etkilediğini ifade ediyorlar.
Trump, vergi indirimine ilişkin destek arayışında bulunduğu Cumhuriyetçi temsilciler ile yaptığı toplantıda, “ABD tarihindeki en büyük vergi indirimi” için birleşmeleri gerektiğini dile getirdi.
Vergi indirimine yönelik olumlu görüşmeler yaptıklarını vurgulayan Trump, “Partimizde muazzam bir birlikteliğin mevcut olduğunu düşünüyorum. Bu tasarıyla büyük bir zafer kazanacağız.” dedi.
Trump, tasarının geçmemesi durumunda Amerikalıların ciddi bir vergi artışı ile karşılaşabileceğini savunarak, bu durumu Demokratlara yüklemeyi planladığını açıkladı.
Diğer yandan, Fed yetkililerinin açıklamaları da dikkatle takip ediliyor. St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem, ABD ile Çin arasında varılan tarife uzlaşmasının bile ekonomi üzerindeki etkilerinin büyük olabileceği uyarısında bulundu.
Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic, tüketicilerin gümrük vergilerine nasıl tepki vereceğinin belirsizliğini vurgulayarak, ABD’nin not indirimi ve vergi tasarısının belirsizliği artırabileceğine dikkat çekti. Bostic, ekonominin muhtemelen yeni bir fiyat artışı dalgasıyla karşı karşıya kalabileceğini ifade etti.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı Gita Gopinath ise, yaptığı bir röportajda ABD’nin mali açığının büyük olduğunu ve bu açığın azaltılması gerektiğini vurguladı.
Kurumsal tarafta, elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın hisse değerleri, CEO Elon Musk’ın 5. Katar Ekonomi Forumu’ndaki açıklamalarının ardından %0,5 oranında yükseldi. Musk, önümüzdeki 5 yıl boyunca şirketi yöneteceğini ve gelecekte siyasi destek amacıyla harcamalarını önemli ölçüde azaltacağını belirtti.
Altın ons fiyatı, ekonomik ve jeopolitik belirsizliklerin artışı nedeniyle son 3 iş gününde değer kazandı. Dün fiyatı %1,9 artış göstererek 3.290 dolara ulaştı ve şu anda %0,8 yükselişle 3.315 dolardan işlem görüyor.
Dolar endeksi yeni işlem gününde %0,3 düşüşle 99,6 seviyelerine gerilerken, Brent petrolün varil fiyatı şu anda %1,5 artarak 66,1 dolardan işlem görmekte.
Bu gelişmeler ışığında, New York Borsası’nda S&P 500 endeksi %0,39, Nasdaq %0,38 ve Dow Jones %0,27 oranlarında değer kaybetti. ABD’deki endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir başlangıç yaptı.
Avrupa borsaları geçtiğimiz gün pozitif bir seyir izlerken, Rusya’nın Ukrayna’nın Sumi bölgesine gerçekleştirdiği balistik füze saldırısının yansımaları dikkatle izleniyor.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) ekonomistleri, Bankanın internet sitesinde yayımladıkları raporda, ticaret gerilimlerinin Euro Bölgesi’nin finansal istikrarı üzerindeki risklerine dair değerlendirmelerde bulundu.
Ticaret gerilimlerinin finansal istikrar açısından bir tehdit oluşturabileceğine dikkat çekilirken, bu belirsizliklerin ekonomik büyümeyi yavaşlatabileceği ve bankaların finansman, varlık, karlılık ve kredi durumunu olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB bütçesinin artık geçerliliğini yitirmiş bir dünya için tasarlandığını, artan jeopolitik ve ticari gerilimler karşısında yeterince esnek olmadığını belirtti.
Von der Leyen, bütçenin AB’deki temel unsurlardan biri olduğunu ve öncelikleri somut adımlara dönüştürdüğünü ifade etti. Son 5 yıl içinde bütçenin yeteneklerini sürekli test ettiklerini ve her acil durumda bütçe kaynaklarını yönlendirmek için uzun toplantılar yaptıklarını hatırlattı.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, İsrail ile yeni bir serbest ticaret anlaşmasının müzakerelerinin durdurulduğunu duyurdu.
Diğer taraftan, açıklanan yeni verilere göre İngiltere’deki Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) nisanda yıllık %3,5 ve aylık bazda %1,2 artış göstererek beklentileri geride bıraktı.
Tüm bu gelişmelerle beraber, Almanya DAX 40 endeksi %0,42, İngiltere FTSE 100 %0,94, İtalya FTSE MIB 30 %0,89, Fransa CAC 40 ise %0,75 oranında değer kazandı. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya piyasalarında, tarife etkileri gözlemlenirken, Japonya dışındaki ülkelerde alım ağırlıklı bir seyir hakim. Japonya’nın Nisan ayındaki ihracatı %2 oranında artmasına rağmen beklenilenin altında kaldı. Önceki ay ihracat %3,9 artmıştı. Ülkenin ithalatında ise %2,2’lik düşüş yaşandı. Japonya’nın dış ticaret açığı ise 115,8 milyar yen (yaklaşık 800 milyon dolar) olarak kaydedildi.
Analistler, ABD’nin uyguladığı %25’lik tarife nedeniyle Japonya’nın otomotiv sektörünün ekonomik büyümesine büyük katkı sağladığını belirterek, gümrük vergilerinin makroekonomik verilerde daha fazla hissedileceğini öngörüyorlar.
ABD ile Japonya arasındaki bakan düzeyindeki ticaret müzakerelerinin bu hafta sonu gerçekleşmesi bekleniyor.
Öte yandan, Çin’in büyük ekonomik gücü olan ihracatçılar, ABD dışındaki pazarlara yönelmeye çalışıyor. Allianz Trade anketine göre, ihracatçılar geçici tarife indirimlerine rağmen ABD’den uzaklaşmak istediklerini ifade ettiler.
Morgan Stanley, Çin ekonomisi için 2025 büyüme tahminini %4,2’den %4,5’e, 2026 yılı içinse %4’ten %4,2’ye yükseltti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yaklaşırken Japonya’da Nikkei 225 endeksi %0,3 değer kaybederken, Güney Kore’de Kospi %1,1, Çin’de Şanghay bileşik endeksi %0,4 ve Hong Kong’daki Hang Seng endeksi %0,9 oranında yükseliş kaydetti.
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, dün satış ağırlıklı bir seyir izleyerek %1,60 değer kaybederek 9.514,01 puandan günü tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) ise BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat, normal seans kapanışına göre yaklaşık %0,3 azalarak 10.839,00 puandan işlem gördü.
Dolar/TL, dün %0,1 yükselerek 38,8190’dan kapandı. Bugün bankalararası piyasada ise önceki kapanışın %0,1 üzerinde 38,8570 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, yurt içinde uluslararası yatırım pozisyonu ve finansal hizmetler güven endeksinin yakından takip edileceği, yurt dışındaki veri gündeminin ise sakin olacağını dile getiriyorlar. Teknik açıdan BIST 100 endeksi için 9.400 ve 9.300 seviyeleri destek, 9.600 ve 9.700 puanları ise direnç konumunda değerlendiriliyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, mart ayı uluslararası yatırım pozisyonu
10.00 Türkiye, mayıs ayı finansal hizmetler güven endeksi
11.30 İngiltere, mart ayı yıllık konut fiyat endeksi
14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları
“`
